Varoluşçu Analiz nedir? (Varoluşçu Analiz & Logoterapi)

Psikoterapinin "üçüncü Viyana ekolü" olan logoterapi ve varoluş analizi, çağdaşı psikoterapi ekollerine ek olarak ortaya çıkmıştır. Logoterapi ve varoluşçu analizinin amacı, diğer psikoterapi yöntemlerine ve terapinin merkezine tamamlayıcı düzeltici unsur olarak insanın bir başka deyişle "noetik boyutun" yerleştirmesidir (Laengle, 1988, s. 13).

Böschemeyer(1984), Viktor Frankl'ın insanın eşsizliğine ve benzersizliğine duyduğu saygı nedeniyle özel bir sistematik yöntem geliştirmediğini ifade etmiştir. Benzer şekilde Kurz (1986) da, logoterapide metodoloji konularının ön planda olmadığını belirtmiştir. "Logoterapinin gücü, esas itibarıyla zengin içerikli ve parlatılmış bir metodoloji repertuarından ziyade, daha çok terapistin sağladığı ve her hastanın kendi benzersiz yaşamı ve durumunun dikkate alınarak planlanan ve mükemmel bir şekilde ayarlanan "doğaçlama (emprovizasyon) sanatına"  dayanmaktadır (Lukas, 1998, s. 85).

Laengle'ye göre(1988a, s. 9.), "Logoterapi ve varoluşçu analiz, bir teknikten ziyade bir kılavuzdur ve kapalı bir teori olarak kalmak yerine, daha çok durumu açık ve net olarak gösteren bir yöntemdir". Bu kapsamda, logoterapi ve varoluşçu analizinin, tek bir teorinin parçaları oldukları ve aynı teorinin iki parçasını oluşturdukları unutulmamalıdır. Ancak logoterapi, psikoterapi kapsamındaki bir tedavi yöntemidir ve varoluşçu analiz ise bir antropolojik araştırma uygulamasıdır" (Frankl, 1959, S. 663). Logoterapinin ve Varoluşçu analizinin temel odak noktası, "psikoterapinin yeniden insana uygun" (Rehumanisierung der Psychotherapie) hâle getirilmesidir.

Logoterapi

Logoterapi, insanların anlam bulmalarına yardımcı olan anlam odaklı bir psikoterapi şeklidir. Hasta, somut ve kişisel yaşam durumlarıyla başa çıkabilmesi için desteklenir ve teşvik edilir. Terapistin yardımıyla, hasta anlamlandırma olanakları konusunda bilgilendirilir. "Burada anlam, kişinin bir durumdan bir başka duruma geçildiğinde kendi varlığını daima somut bir bütün olarak algılamasını sağlamaktır" (Laengle,1988, s. 7).

Wicki'ye göre (1991) logoterapinin amacı, hastanın özgürlük ve sorumluluk bilincini (Freiheits- und Verantwortungsbewusstsein) güçlendirmek ve hastayı, kendi özgürlük alanını mümkün olduğunca kullanmaya ve kendi sorumluluklarını mümkün olabildiğince üstelenmeye yönelik farkındalık kazandırmaktır. Hastanın, karşısına çıkan olumsuz kadere karşı, kendi mevcut iç ve dış kaynaklarını ancak bu sayede kullanılabilecek olması nedeniyle, psikoterapistin hastanın sahip olduğu tüm kaynaklarını gün yüzüne çıkartması gerekmektedir(Frankl, 1995, s. 222).

Elisabeth Lukas, logoterapiyi şu şekilde formüle etmektedir: Logoterapi, hem psişik olarak labil ve hasta olan bireylere hem sağlıklı bireylere ruhsal sıkıntılarında hem de kişilerin anlam arayışlarında ve içinde bulunduğu yaşamda kişiye özgü anlamın ne olabileceği sorusunun cevaplanmasında yardımcı olan bir psikoterapi yöntemidir. Logoterapi ayrıca kişileri, kendilerini duruma açmaya, "anın anlamına" bırakmaya ve mevcut duruma bağlı olarak istenilenlere "evet" demeye yardımcı olur(Lukas, 1994, S. 105).

Varoluşçu Analiz (Existenzanalyse)

"Varoluş" ifadesi, varoluşçu analizin merkezinde yer alır. Varoluş, "İnsanın türüne özel bir doğaya sahip olduğu, kendi özgünlüğünün bunun içerisinde bulunduğu, insanın sabit ve somut bir nesne değil, aksine isteğe bağlı bir varoluşun söz konusu olduğu, şu an böyleyse, bundan sonra da farklı olmaması durumunun kesinlikle geçerli olmadığı, her an daha farklı olabilme yeteneğine sahip olma durumu" olarak anlaşılmalıdır(Frankl, 1994, S. 61).  Varoluş, analiz edilebilir değildir çünkü insan parçalara ayrılamaz veya mevcut parçaların birleştirilmesi yoluyla oluşturulamaz. Varoluş analizinde söz konusu daha çok, kendi sorumluluğuna sahip, kendi kendini şekillendirmiş ve insana uygun bir yaşamı olan bir varoluşun analiziyle ilişkilidir. Varoluş, otomatik gerçekleşen süreçlerden ve karşılıklı etkileşimlerden çok daha fazlasıdır. Varoluş, bir şeylerle uğraşmayı ve kişi ile dünya arasında alışverişlerin bulunmasını gerektirir. Diyalog kurma yeteneği, varoluş sürecinin çok önemli bir ön koşuldur(Laengle, 1995, s. 14). Bu insana özgü sürecin engellenmesi durumunda, insan, doğasına veya çevresine karşı adil davranamaz. Yabancılaşma dolayısıyla acı çekmeye başlar. "Varoluş analizinin başarabileceği, pragmatik olarak anlamlı varoluşa yönelik bir kurtuluş şeklinde özetlenebilir. Varoluş, boş bir zaman geçişi olan bitkisel hayata kıyasla, gerekleri yerine getirildiğinde çok değerlidir"(Laengle, 1988, s. 68). İnsanların kendilerine yönelik ve dünya için içsel bir uyum hissetmeleri çok önemlidir.

Varoluş, aydınlığa kavuşturulabilir ve anlaşılabilirdir. Logoterapi, anlam ve değerler bakımından insanlara kararlarını alırken eşlik eder, buna karşın varlık analizi ise bir farkındalık sürecini başlatır. Özgürlük ve sorumluluk kapsamındaki bu varoluş analizi, iki düzlemde gerçekleştirilir. Varoluş analizi, araştırma yönelimi olarak anlamlı varoluşun genel koşulları üzerine odaklanır. "Varoluş analizi" olarak ise bir hastanın, bir danışanın veya bir insan grubunun somut ve bireysel yaşamını, mümkün olan en iyi şekilde anlamlandırmak ve aydınlatmak için inceler.

Bunun için, önemli sayıda yeniden yapılandırma sürecinin uygulanması gerekmektedir (tutum modülasyonu, davranış değişiklikleri) (Laengle, 1986, s. 86). "Genel varoluşçu analiz" özetle, insanı tüm yönleriyle tanımlamaya çalışan, sadece fiziksel ve ruhsal alanlarla sınırlı olmayan, antropolojik bir araştırma yönelimi olarak tanımlanabilir. Varoluşçu Analiz, bir bireyin veya grubun somut yaşamının mümkün olan en iyi anlamda aydınlatılması ve incelenmesi için uygulanır. Varoluşçu analiz psikoterapisinin amacı, insanların içsel uyum içerisinde yaşamasını ve hareket etme kabiliyetini kullanmasını sağlamaktır. Bu sayede kendilerini gelişime adama yetenekleri gelişebilmektedir. Laengle (1995), varoluşçu analiz psikoterapisinin uygulama alanı olarak kişilerin psikososyal, psikosomatik ve psikolojik olaylarla ilgili deneyimlerine ve  karşılaşmış olduğu davranış bozukluklarına dikkat çekmiştir.

Abdullah ÖZER

Sosyal Çalışmacı, Bilim Uzmanı (Klinik Psikoloji), Aile Danışmanı

Uluslararası Akredite olmuş olduğu Psikoterapi Ekolleri ve Yöntemleri:

Ego State Therapy International (ESTIAkredite Ego State Terapisti
Ego-State-Therapie Deutschland (EST-DEAkredite Ego State Terapisti
Deutsches Focusing Institut (DFIAkredite Focusing Danışmanı/Terapisti
Deutsche Gesellschaft für Sexualforschung e.V. (DGfSAkredite Cinsel Danışman
Milton Erickson Gesellschaft für Klinische Hypnose e.V. (M.E.G.Akredite Hipnoterapist
World Association for Positive and Transcultural Psychotherapy (WAPPAkredite Pozitif Psikoterapi Danışmanı
Viktor Frankl Institute Vienna (VFIAkredite Logoterapi ve Varoluşçu Analiz Eğitmeni

Üyesi olmuş olduğu Uluslararası Mesleki Kuruluşlar:

International Society of Hypnosis (ISH)
European Society of Hypnosis (ESH)
Milton Erickson Gesellschaft für Klinische Hypnose e.V. (M.E.G.)
Viktor Frankl Institute Vienna (VFI)
World Association for Positive and Transcultural Psychotherapy (WAPP)
Deutscher Dachverband Für Psychotherapie (DVP) e.V.

Ebru Özer
Uzman Psikolog, Felsefeci, Aile Danışmanı

Uluslararası Akredite olmuş olduğu Psikoterapi Ekolleri ve Yöntemleri:

EMDR Europe (EMDR) Akredite EMDR Terapisti
World Association for Positive and Transcultural Psychotherapy (WAPP) Akredite Pozitif Psikoterapi Uygulayıcısı
Viktor Frankl Institute Vienna (VFI) Akredite Logoterapi ve Varoluşçu Analiz Eğitmeni

Akredite olmuş olduğu Ulusal Psikoterapi Ekolleri ve Yöntemleri:

T. C. Sağlık Bakanlığı Akredite Hipnoz Uygulayıcısı
T. C. Sağlık Bakanlığı Akredite Psikolojinin Tıbbi Uygulamaları Yetki Belgesi

Üyesi olmuş olduğu Uluslararası Mesleki Kuruluşlar:

Viktor Frankl Institute Vienna (VFI)
World Association for Positive and Transcultural Psychotherapy (WAPP)

Üyesi olmuş olduğu Ulusal Mesleki Kuruluşlar:

Türk Psikologlar Derneği (TPD)
EMDR Türkiye Derneği (EMDR)

Psikosentez Danışmanlık ve Eğitim Merkezi Türkiye İzmir'de ve Almanya Münih/Düsseldorf şehirlerinde Almanca ve Türkçe yüz yüze seanslar vermektedir. Bunun haricinden Dünya'nın neresinde yaşıyorsanız yaşayın Türkçe ya da Almanca Online TerapiOnline Cinsel TerapiOnline Psikoterapi ya da Online Psikolojik Danışmanlık ile SKYPE ya da WhatsApp üzerinden seanslara katılabilirsiniz. Bunun için Online Terapi sayfamıza göz atabilirsiniz.